Madam Tiso

Jedno od retkih mesta gde je u istom danu moguće doživeti prošlost i sadašnjost, videti najuglednije i najozloglašenije ličnosti svetske istorije, kao i fotografisati se sa najpoznatijim političarima, pevačima ili glumcima današnjice, zasigurno je Madam Tiso (Madame Tussauds), muzej voštanih figura u Londonu.

Muzej je dobio ime po svom osnivaču, francuskoj vajarki Mari Tiso (Marie Tussaud). Umetnost oblikovanja u vosku naučila je od svog poslodavca, doktora Filipa Kirtjisa (Dr. Philippe Curtius) koji je bio izuzetno vešt u modelovanju i kod koga je dugo radila kao kućna pomoćnica. Tisoova je svoje prve figure poput poznatog književnika Voltera, filozofa Žan-Žak Rusoa, kao i političara i naučnika Bendžamina Frenklina izvajala upravo pod nadzorom svog učitelja, koji joj nakon smrti ostavlja celu svoju kolekciju. 

Za vreme Francuske revolucije, Tisoovoj je bilo naređeno da pravi posmrtne maske žrtava giljotine, kojima je kasnije paradirano ulicama Pariza u slavu Revolucije. Agoniju kroz koju je tada prošla pretočila je u čuvenu postavku Dvorana strave (The Chamber of Horrors), koja  pored žrtava Francuske revolucije sadrži i figure najozloglašenijih ubica svetske istorije, kao i ostalih kriminalaca.

Posle Kirtjisove smrti, Madam Tiso odlazi u London da bi javnosti predstavila svoja dela. Međutim, Francusko-engleski rat sprečava je da se vrati u rodnu Francusku, te ona ostaje u Britaniji. Prva stalna postavka njenih voštanih figura bila je smeštena u ulici Bejker (The Baker Street) u Londonu 1835. godine, da bi 50 godina kasnije bila premeštena na svoju sadašnju lokaciju u ulici Merilebon (Marylebone).

Muzej Madam Tiso je danas jedna od najvećih turističkih atrakcija Londona. Osim sedišta u Londonu, muzej ima svoje ogranke u nekim od najpoznatijih svetskih gradova poput Amsterdama, Berlina, Holivuda, Njujorka, Sidneja i Hong Konga. Postavka muzeja je naročito poznata po figurama brojnih muzičkih i filmskih zvezda poput Bitlsa, Čarlija Čaplina, Marlon Branda, Džonija Depa, Merilin Monro, Kajli Minog, Lejdi Gage i ostalih, zbog čega predstavlja jedan od najznačajnih spomenika popularne kulture. Osim pomenutih voštanih modela, u muzeju se mogu videti i figure poznatih svetskih vođa poput Adolfa Hitlera, Vinstona Čerčila, Lejdi Dajane, Tonija Blera i drugih, kao i poznatih sportista poput Muhameda Alija, Kristijana Ronalda ili Dejvida Bekama. 

Ledi Dajana

Bitlsi

Džoni Dep

David i Viktorija "Poš" Bekam

Kajli Minog

 Ledi Gaga

Figura Adolfa Hitlera je posebno interesantna budući da je u više navrata bila meta vandala. Jedan od najozloglašenijih skandala desio se u julu 2008.godine kada je Nemac srednjih godina upao u muzej i odrubio glavu pomenutoj figuri. Iako se dugo mislilo da se iza ovog čina vandalizma krije nezadovoljstvo što je figura ozloglašenog Hitlera izložena zajedno sa sportskim velikanima, filmskim zvezdama i mnogim pozitivnim istorijskim ličnostima, ispostavilo se da je glavni razlog sakaćenja figure najobičnija opklada sa prijateljima. Figura Adolfa Hitlera je kasnije popravljena i danas se čuva pod strogim nadzorom.

Adolf Hitler

Muzej Madam Tiso u Londonu danas poseti preko 7000 turista u toku samo jednog dana, što je više od 2 000 000 posetilaca godišnje. Ukoliko Vam se ovaj tekst učinio zanimljivim, toplo Vam preporučujemo da ga i Vi posetite ili bar odete na zvanični sajt muzeja (http://www.madametussauds.com/London/) gde je moguće pregledati fotografije svih voštanih figura koje sa nalaze u njegovoj stalnoj postavci. Enjoy!

Bojana Jakovljević